Leren over samen werken aan kwaliteit van leven bij dementie
SPREAD+ is een landelijke samenwerking waarin onderzoekers werken aan het verbeteren van de kwaliteit van leven bij dementie. In SPREAD+ wordt onderzocht hoe de invoering van toepassingen, zoals een zorgrobot, een instrument voor familiegesprekken of een training over onbegrepen gedrag, kan worden verbeterd. Ook de AWO-L draagt bij aan projecten van SPREAD+. In het nieuwste SPREAD+ rapport wordt geconcludeerd dat de sleutel ligt in het samenspel tussen onderzoekers, professionals en docenten.
Veerkracht verbindt: dat was het thema van de SANO Wetenschapsdag op donderdag 31 oktober. De zes samenwerkende netwerken ouderenzorg van Nederland kwamen bijeen om kennis over onderzoek binnen de ouderenzorg te delen. De onderwerpen innovatie en technologie, wonen met zorg, autonomie en samenredzaamheid en passende zorg stonden deze dag centraal. Volgens Science Practitioners Joyce en Maarten, werkzaam binnen De Zorggroep en UKON, leverden die parallelsessies veel inspiratie op. "Het was een nuttige dag. We gaan naar huis met nieuwe informatie die we kunnen omzetten in concrete acties binnen de zorgorganisatie."
“Goede zorg is een samenspel van kennis en kunde van iedereen”
“Goede zorg is een samenspel van kennis en kunde van iedereen”
geplaatst op: 24 februari 2022
Ouderenzorg, niet een onderwerp waar iedereen dagelijks bij stilstaat. Wetenschappelijk onderzoek in de ouderenzorg al helemaal niet. Maar hoe belangrijk is het dit wel te doen. Je investeert daarmee in je eigen toekomst en die van je dierbaren. Ouder worden gebeurt immers vanzelf, maar dit met zo veel mogelijk behoud van kwaliteit van leven doen is geen vanzelfsprekendheid. Zo vindt ook student Nienke Cunnen (23), die er bewust voor koos om na het afronden van het gymnasium een mbo-opleiding te volgen. En hoe mooi is deze keuze en bevlogenheid. Over 20-30 jaar is zij misschien wel jouw verpleegkundige.
Aanstekelijke bevlogenheid
“Na het gymnasium koos ik bewust voor een mbo-opleiding. Ik kreeg zeker reacties van de omgeving, in het begin best wel veel! Gymnasium? En dan mbo, Waarom? Ik ben van mening dat je de opleiding moet kiezen met de leerstijl die bij jou past, niet met het niveau dat bij je past. Een praktische leerstijl past veel beter bij mij. Mijn uitdaging haal ik uit de praktijk. Denk hierbij aan het leiden van een team, het voorzitten van teamvergaderingen, doen van familiegesprekken, deelnemen aan het kwaliteitsverbeterteam van de verpleegkundigen, en het bijhouden van de zorgplannen en de visites met de artsen.
En verder ben ik natuurlijk super enthousiast over de ouderenzorg. Hóe belangrijk is het dat ieder mens een mooi laatste stukje van het leven heeft en hóe mooi als je hierin iets kunt betekenen. Wat mij aantrekt is dat ik langere tijd betrokken word bij de zorg van een bewoner en diens familie, tot aan het einde. Ook dat einde verdient aandacht. Het is een heel intiem proces waarbij volledig op jou als zorgprofessional geleund wordt. Het is belangrijk om te weten waar je het over hebt, maar ook om hierbij jezelf te blijven.
Ik merk dat velen niet weten wat er allemaal gebeurt in de ouderenzorg en ik hoop mensen te enthousiasmeren voor de ouderenzorg door te vertellen over mijn werk, dat ik graag doe. Wat het zo interessant maakt is de complexiteit van zorgvragen en de blijvende uitdaging te zoeken naar de oorzaak van bepaald gedrag en hoe daarmee om te gaan. Een collega, specialist ouderengeneeskunde, benoemde ouderenzorg als het meest complexe stuk van de zorg doordat je constant bezig bent met combineren van veel verschillende aspecten, zowel op geestelijk als op lichamelijk gebied met behulp van allerlei disciplines.
Maar binnen dit werkveld gaat vooral ook om de kleine dingen, de korte belevingen en de mooie gebeurtenissen. Ik vergeet het moment nooit dat een bewoner, heel ver in zijn dementie, een mondharmonica hoorde en hard ging huilen. Nooit had ik bij hem emotie gezien, maar muziek kwam nog bij hem binnen. Meegaan in iemands beleving is essentieel bij het creëren van een thuisgevoel en voor het geven van vertrouwen. Met als gevolg iets waarom ik mijn werk zo enorm dankbaar vind: een lach op een gezicht.”
Samenspel van kennis en kunde
“Ik ben overtuigd dat het belangrijk is dat er wetenschappelijk onderzoek gedaan blijft worden in de ouderenzorg, naar dementie, zorgomgevingen, zelfredzaamheid et cetera. Alleen op die manier kan ik in de praktijk vooruit en kan ik kwaliteit van zorg bieden. Ik maak me de informatie eigen door steeds de theorie aan de praktijk te blijven koppelen. De praktijk kan namelijk niet zonder de wetenschap, dat blijkt iedere dag opnieuw. Iedere dag is het weer een uitdaging op zoek te gaan naar de reden achter het gedrag van een bewoner.
Dagelijks werk ik in mijn eigen uniform; bij ons op de werkvloer dragen wij namelijk onze gewone kleding en dus geen witte en steriele kleding. Dit maakt dat de bewoners rustiger zijn en het geeft ze een huiselijk gevoel, passend bij de visie van het huis (Sint Jozef wonen en zorg) waar ik werk: ‘Hier voel ik me thuis’.
En dat gevoel is zo belangrijk in de ouderenzorg, de mensen zijn ouder, fragieler en dit vergt een bepaalde aanpak. Die aanpak komt niet enkel vanuit de praktijk.
Een bewoner met dementie kan niet letterlijk benoemen dat diegene pijn ervaart, zij kunnen niet benoemen dat ze niet lekker in hun vel zitten, wij weten niet wat er in hun hoofd omgaat. Dankzij de wetenschap hebben we inzicht gekregen in het doen en laten van onze bewoners met dementie. Door onderzoek hebben wij in de praktijk de meetinstrumenten tot onze beschikking. Hierdoor weet ik in welke fase van dementie iemand zich bevindt, kan ik de pijn bij iemand scoren. Door deze meetinstrumenten ben ik ervan overtuigd dat de kwaliteit van zorg is verbeterd.
Steeds meer besef ik dat het kunnen leveren van goede zorg een samenspel is van kennis en kunde van iedereen. Ik vind het zo mooi om te zien hoe iedereen zich op zijn of haar manier inzet om tot een gemeenschappelijk doel te komen: een fijn leven en goede zorg voor onze lieve mensen. Dat is mijn wens voor de ouderenzorg, dat we ons daarvoor blijven inzetten. En als ik later oud ben hoop ik dat ik ook kan blijven doen wat ik leuk vind, dat ik nog steeds kan genieten van het leven en dat ik de mensen die ik liefheb om me heen heb. Opdat de wetenschap en de praktijk elkaar nog vaak mogen treffen.”
Ook leuk om te weten over Nienke
“Ik werk in Meijel bij Sint Jozef wonen en zorg, waar ik altijd naartoe fiets vanuit Neerkant zodat ik lekker uit kan waaien en kan afschakelen. Naast het werken in de zorg werk ik regelmatig mee met het bedrijf van mijn vriend, hij is ecologisch hovenier. Ik leg mee tuinen aan en ben dan lekker de hele dag buiten. Een hele fijne combinatie met mijn werk in de zorg. Ik hoop in de toekomst deze combinatie ook te maken, samen met ouderen in de moestuin werken en herinneringen ophalen van vroeger: hoe mooi is dat? Ook wandel ik graag met onze labrador Lola, ben ik graag creatief bezig en steek ik, niet te vergeten, ook tijd in mijn opleiding: BBL verpleegkunde en maatschappelijke zorg bij Gilde Opleidingen. Dit is een nieuwe combi-opleiding, ik zit in mijn laatste jaar van de eerste lichting.”
Nienke sprak 9 juli 2021 samen met Peter Thuis (CvB ROC Gilde) op het Symposium Wetenschap & Maatschappij: het living lab in de ouderenzorg dat voorafgaand aan de oratie van Hilde Verbeek 'Een huis, een thuis'