Verpleegkundige richtlijn ‘onvrijwillige zorg’

Verpleegkundige richtlijn ‘onvrijwillige zorg’

Een richtlijn die verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten en verzorgenden concrete handvatten biedt om onvrijwillige zorg thuis of in een woonzorgcentrum te voorkomen. Dat is het doel van een onderzoeksproject dat de AWO-L eind 2019 gestart is. De richtlijn is bedoeld voor de ouderenzorg (verpleeghuiszorg en thuiszorg) en de verstandelijk gehandicaptenzorg.

Beroepsvereniging

De aandacht voor onvrijwillige zorg thuis en in het woonzorgcentrum neemt de laatste jaren toe, ook bij de beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland. V&VN heeft behoefte aan een duidelijke richtlijn als het om de inzet van onvrijwillige zorg gaat. En met name, hoe dat te voorkomen? Niet alleen in de zorg voor ouderen thuis en in het verpleeghuis, maar ook in de zorg voor verstandelijk gehandicapten.

Literatuurstudie en knelpuntenanalyse

Om die vraag te kunnen beantwoorden, werd de beschikbare kennis rondom onvrijwillige zorg eerst in een literatuurstudie geïnventariseerd. Zoals: welke interventies zijn er om de inzet van onvrijwillige zorg te voorkomen en is bekend wat hiermee de ervaringen zijn?

Daarnaast werden de knelpunten en risicofactoren in beide sectoren analytisch in kaart gebracht. Dit gebeurde onder andere met een vragenlijstonderzoek waarin verzorgenden, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten vertegenwoordigd waren. Vanwege het multidisciplinaire karakter van de toepassing van onvrijwillige zorg werden ook artsen, psychologen, fysiotherapeuten en ergotherapeuten bij de knelpuntenanalyse betrokken, evenals cliënten en hun vertegenwoordigers.

De analyse maakt duidelijk dat er verschillende knelpunten worden ervaren als het gaat om het inzetten van interventies om onvrijwillige zorg te voorkomen, zoals:

• medewerkers zijn zich er helemaal niet van bewust dat het om onvrijwillige zorg gaat;
• ze weten niet welke interventies voorhanden zijn om onvrijwillige zorg te voorkomen;
• ze vinden het moeilijk om cliënten en hun netwerk te betrekken bij het inzetten van onvrijwillige zorg.

Vervolg

In het vervolg van dit traject zullen de uitgangsvragen om tot de gewenste richtlijn te komen nader geformuleerd worden. Bij de beantwoording daarvan zullen opnieuw de beroepsgroep en de cliëntvertegenwoordiging betrokken worden.